سرویس فرهنگ و هنر مشرق - این اولین باری نیست که سازمان اوج از کارگردانان فیلم اولی حمایت میکند؛ همچنین اولین باری نیست که در فیلمی با موضوع گروهک منافقین سرمایهگذاری میکند؛ و متاسفانه اولین باری هم نیست که محصول به دست آمده، آنی نیست که سازمان اوج بابت اشاعه آن، تأسیس شده است.
«سرهنگ ثریا» را حالا خیلیها میشناسند و ناگفته پیداست این فیلم، راوی تلاش زنی برای ملاقات با پسرش، پشت سیمخاردارهای پادگان اشرف در کشور عراق است. «ثریا عامری» (که گویا مابهازای واقعی با نام ثریا عبداللهی هم دارد) آنقدر امیدوار است که در برابر انواع و اقسام سنگاندازیهای منافقین برای رفتن خانوادهها، به شدت مقاومت میکند و جور تعدادی دیگری از خانوادهها را هم میکشد تا حرکتی که آغاز کردهاند، زمینگیر نشود.
در این که ژاله صامتی (در مقام بازیگر نقش اول) و سایر دستاندرکاران این فیلم، تمام تلاششان را برای بالا بردن کیفیت آن کردهاند شکی نیست اما دو نکته، نشان میدهد سرمایهگذار، باز هم از سوراخ عدم نظارت بر محصول نهایی، مثل همیشه گزیده شده است!
«سرهنگ ثریا» در همان اوایل فیلم در جملهای، اوج ضعف خود را برملا میکند؛ آنجا که میگوید: «زهر چشم ما را گرفتند»... این در حالی است که هنوز، اقدامات تهاجمی منافقین، در ابتدای فیلم، بسیار نازل و دمدستی است. «سرهنگ ثریا» در ادامه، به طرزی کاملا غیر قابل باور به همراه برادر یکی از اعضای منافقین، داخل اتوبوس آنها میشود اما باز هم دست خالی برمیگردد. بعد از این، تماشاگر منتظر است تا در سکانسی دیگر، بالاخره شکست مقاومت منافقین را ببیند اما این مقاومت آنقدر ادامه پیدا میکند که دو نفر از بین خانوادهها هم جذب پادگان اشرف میشوند!
پایانبندی فیلم هم اعضای منافقین را در آلبانی و در شرایطی ثابت و مستقر نشان میدهد که مشغول عملیات روانی در جریان اغتشاشات پاییز ۱۴۰۱ در ایران هستند.
لیلی عاج (نویسنده و کارگردان) اگر چه ادعای بزرگی مبنی بر خواندن همه کتابها با موضوع منافقین و دیدن فیلمهای مستندشان را دارد؛ در «سرهنگ ثریا» درام را کاملا از منظر انتظار مادری برای فرزندش میبیند و حواسش نیست برای سازمانی فیلم میسازد که باید برآیند نیروهای ایجاد شده در اثرش، به نفع تفکر انقلابی و خانوادههای مظلومی باشد که عزیزانشان به دست منافقین به شهادت رسیدهاند!
«سرهنگ ثریا» اگر چه بستری انسانی دارد و در بیان این ایده، تا حد زیادی موفق بوده اما آوردهای برای ملت مظلوم ایران و زخمخوردهها از منافقین به همراه ندارد. «سرهنگ ثریا» در این فیلم، گروهبان هم نیست. این فیلم را اگر بنیاد فارابی و حتی سازمان سینمایی سوره ساخته بودند، باور این حد از نقص و کمبود در روح کلی اثر، راحتتر مینمود.
*میثم رشیدی مهرآبادی